niedziela, 23 marca 2025

Osiedle z lat 2002-2003

Nowa porcja starych fotografii z lat 2002-2003, którymi podzielił się ich autor Michał Gruszka. Mimo że to nie tak odległa przeszłość, dzielnica przez nieco ponad 20 lat przeszła sporo zmian, co dobrze widać na poniższych ujęciach.

Dzięki za ciekawe zdjęcia. 👍

 

                                        Apteka, ul. Warneńska 10.

 

                                  Komisariat Policji, ul. Warneńska 7.

 

                      Teren w okolicach skrzyżowania Bulońska/Rakoczego.

                                       Ul. Powstania Listopadowego.

 

Teren w obrębie ulic Marusarzówny, Kusocińskiego, Powst. Listopadowego, Powst. Styczniowego.  Obecnie trwa tu budowa osiedla Kusocińskiego.


                  Ul. Marusarzówny, a za drzewami Szkoła Podstawowa nr 2.

 

                                                Ul. Rakoczego.

 

Nieistniejąca stacja paliw przy ul. Rakoczego. Dziś w tym miejscu znajduje się stacja PKM Gdańsk-Brętowo. W oddali Niedźwiednik.

 

Ul. Rakoczego z nieistniejącą stacją paliw. Środkiem ulicy przebiega dzisiaj estakada tramwajowa.

 

                              Dawne skrzyżowanie Rakoczego/Bulońska.

 

                              Dawne skrzyżowanie Rakoczego/Bulońska.

 

                    Ul. Rakoczego. Po prawej Dąb Uphagena stojący do dziś.

 

            Przychodnia Morena. Niedługo przysłoni ją nowy apartamentowiec.  

 


Spalony McDonald's, marzec 2003. Przyczyną pożaru było prawdopodobnie zwarcie w instalacji elektrycznej.

 



niedziela, 16 marca 2025

Szkoła Podstawowa nr 2 - historia i wywiad z dyrektorką

W ostatnim artykule wspomniane zostały pierwsze dyrektorki Szkoły Podstawowej nr 1. Wywiady wywołały trochę wspomnień (sporo ciekawych komentarzy na Facebooku), więc idąc za ciosem - tym razem cofnijmy się do historii Szkoły Podstawowej nr 2.

W dzielnicowej gazetce "Morena" w 2007 roku ukazał się wywiad z Elżbietą Nikiel, drugą dyrektorką tej szkoły, choć związana była ze szkołą od samego początku - w pierwszych latach jako nauczycielka. Niestety, dostępny egzemplarz gazetki jest niepełny. Brakuje drugiej strony, na której dokończony jest wywiad. Jeśli ktoś posiada ten numer z lipca 2007 i zechciałby podesłać brakującą część, to byłoby miło. 😊

Dyrektorkami szkoły na przestrzeni lat były następujące panie: Krystyna Tarka (1984 - 1989), Elżbieta Nikiel (1989 - 2007), Marlena Grzelak (2007 - 2022), Anna Szejko-Bajurska (2022 - obecnie).

Szkoła Podstawowa nr 2 rozpoczęła swoją działalność we wrześniu 1983 roku, jednak początkowo nie znajdowała się w swoim budynku. Pierwsze miesiące uczniowie spędzili w budynku Szkoły Podstawowej nr 1 przy ul. Gojawiczyńskiej. Dopiero w lutym 1984 roku szkoła przeniosła się do własnego obiektu przy ul. Marusarzówny 10, który był cały czas w fazie rozbudowy. SP 2 odciążyła tym samym przepełnioną SP 1, w której nauka odbywała się aż na trzy zmiany.

Historia Szkoły Podstawowej nr 2 została także uchwycona na zdjęciach przez jednego z mieszkańców dzielnicy - Bogdana Słomskiego:

📷 na pierwszym zdjęciu SP 2 w trakcie budowy, rok 1982;

📷 na drugim zdjęciu to samo ujęcie w 2025 roku;

📷 na trzecim zdjęciu szkoła w całej okazałości. W najstarszym skrzydle po prawej stronie znajdowało się kiedyś główne wejście do szkoły.

Zdjęcie z 1982 roku było już kiedyś prezentowane, ale warte jest przypomnienia.

-----

Podziękowania:

Bogdan Słomski za zdjęcia, 

oraz Marzena Miler Kosewska - aktywistka, Radna Dzielnicy Piecki - MigowoŁukasz Świacki - Radny Miasta Gdańska i Pani Dyrektor (obecna) za pomoc i wgląd do kronik. 

Strona szkoły

 






niedziela, 16 lutego 2025

Szkoła Podstawowa nr 1 - wywiady z pierwszymi dyrektorkami

Otwarcie Szkoły Podstawowej nr 1 przy ul. Gojawiczyńskiej nastąpiło we wrześniu 1980 roku. Poniżej rozmowa z pierwszą dyrektorką szkoły Zofią Bukowską (lata 1980 - 1991), oraz z jej następczynią Stefanią Ukomską (lata 1991 - 2003). Wywiady z paniami ukazały się w "Gazecie Dzielnicowej Moreny", w październiku 2000 roku.

Na trzecim skanie z tego samego numeru gazety, przedstawiona jest historia szkoły do 2000 roku. Widać tu, ile było zawiłości związanych z nauką w pierwszych szkolnych latach. Kto pamięta, ten wie. 😉 O wymienionych w gazetce wydarzeniach z 1986 i 1987 roku poinformował widzów nawet ogólnopolski Dziennik Telewizyjny:

https://www.youtube.com/watch?v=SzsJTB86mDw 

https://www.youtube.com/watch?v=NOg-VMwBVk0 

Czwarty załącznik, to wykadrowany fragment zdjęcia lotniczego ze szkołą. Zdjęcie zostało zrobione 7 kwietnia 1981 roku, czyli kilkanaście dni przed oddaniem do użytku kolejnych pawilonów szkolnych B i C.

Na piątym zdjęciu główne wejście do szkoły, luty 2025.

 






poniedziałek, 3 lutego 2025

GKS Morena Gdańsk - historia i teraźniejszość

O historii i teraźniejszości Gdańskiego Klubu Sportowego "Morena Gdańsk" i boiska zwanego "Las Areną" przy ulicy Magellana, opowiada wiceprezes klubu Stanisław Gramann. W przyszłym roku klub będzie obchodził swoje 30-lecie. Warto przeczytać do końca i zapoznać się z obecną sytuacją klubu i boiska. Na końcu artykułu dodatkowy link przekierowujący do retrospektywnego felietonu, napisanego przez Stanisława Gramanna o wczesnych latach spędzonych na osiedlu Morena, pierwszym boisku w okolicy ulic Zabłockiego i Wileńskiej, meczach tam rozgrywanych, oraz wielu innych osiedlowych historiach z epoki.

 

"Drodzy mieszkańcy Moreny lub Piecek-Migowa, jeśli wolicie bardziej oficjalnie.

Zastanawiacie się niekiedy w czasie przejazdów ulicami albo spacerów alejkami naszego zacnego osiedla, czego w nim bardzo brakuje? Wydaje się, że jest mnóstwo rzeczy. Mamy sklepy, markety, szkoły, kościoły, coraz więcej i więcej bloków, są samochody, nawet tramwaje już mamy, ale nigdzie nie widać biegających za piłką dzieci.

Życie sportowe na naszym osiedlu w zasadzie nie istnieje. Wstyd to przyznać, ale jako dziecko mieszkające w bloku przy ulicy Zabłockiego w czasach całkowicie słusznie minionych, dzięki zaangażowaniu włodarzy Spółdzielni Morena co rusz uczestniczyłem w zawodach i turniejach przez nich organizowanych. Wiele razy w roku graliśmy w tenisa, ścigaliśmy się na rowerach, biegaliśmy wokół bloków, a przede wszystkim kopaliśmy piłkę. O Puchar Prezesa. Latem i zimą. Bez różnicy.

Dziś tego nie ma. Wiem, że czasy się zmieniły, tylko zastanawiam się, dlaczego dziś, w tych bez wątpienia lepszych czasach, to, co było dobre, zniknęło.

Na Morenie nie ma boisk, nie ma zajęć klubowych dla dzieci. Większość rodziców przyszłych gwiazd piłki nożnej zawozi swoje pociechy na Kokoszki, do Letniewa czy w jeszcze inne miejsca w Gdańsku. U nas nie ma warunków do normalnego trenowania.

I pewnie w tym momencie wielu z Was zaskoczy fakt, że od prawie 29 lat, nieprzerwanie od 1996 roku, istnieje i działa Gdański Klub Sportowy MORENA.

Powstały przed prawie trzema dekadami, stworzony pracą i pomysłami miejscowych społeczników, przez lata niemal z niczego budował klub sportowy i organizował zajęcia sportowe dla dzieci i młodzieży z Moreny. W czasach, kiedy społeczne prace nie były jeszcze wygasłym sloganem, wystarczyło rzucić dobre hasło i nazajutrz grupa szalonych zapaleńców budowała boisko, kopała wały wokół niego, w piwnicach budynku przy ulicy Kruczkowskiego własnoręcznie tworzyła z niczego zaplecze socjalne dla zawodników. Wszystko po to, żeby dzieciaki i młodzież z Moreny mogli realizować swoje pasje.

Do dziś mniej lub bardziej oficjalnie rozegraliśmy niemal 3500 piłkarskich meczów, uczestniczyliśmy w międzynarodowych turniejach, także za granicą, odwiedzaliśmy niemal każdą większą miejscowość naszego województwa, na naszym boisku biegało wielu utalentowanych zawodników, w tym byli i obecni reprezentanci Polski.

Centrum tego wszystkiego było nasze boisko przy ulicy Magellana, zwane popularnie Las Areną.

To na nim kolejne pokolenia sportowców w koszulkach z herbem Moreny na piersiach rozgrywały swoje niezapomniane mecze, przeżywały sportowe dramaty i chwile wielkiej, lokalnej chwały. To na nim wygrywaliśmy sensacyjnie kolejne spotkania pamiętnego Pucharu Polski w 2007 roku, to tam wywalczaliśmy awans do A klasy, wygrywaliśmy mecze juniorskie. To tutaj rozgrywały się dramaty, gdy ratowaliśmy życie koledze z Sopotu, którego serce nie wytrzymało sportowych emocji.

Las Arena – nasze miejsce na Ziemi. 


Nic tutaj nigdy nie było za darmo. Przeciwnie: sami musieliśmy wszystko wyrywać, czasem dosłownie, gdy na kolanach zbieraliśmy tysiące kamieni z ziemi, na której posiana miała zostać kolejna trawa na naszym boisku. Ale budowaliśmy, zasypywaliśmy kolejne dziury, rywalizowaliśmy o pierwszeństwo na boisku z dzikami i wpuszczanymi na teren boiska psami, nie poddawaliśmy się, graliśmy, a wokół boiska zawsze byli widzowie z dumą obserwujący „swoich” zawodników z Moreny.



Ale to już niestety przeszłość. Jako klub amatorski, bez zaplecza sponsorskiego, oparty niemal wyłącznie na społecznej pracy jego oddanych działaczy po prostu w którymś momencie nie podołaliśmy, zwyczajnie zawiedliśmy. Nie dopilnowaliśmy pięknej zielonej murawy, którą stworzyliśmy, pokonała nas letnia susza. To był początek końca. Dziś boisko nie spełnia żadnych norm, zwłaszcza tych bezpieczeństwa. Stało się właściwie wybiegiem dla okolicznych psów. Więcej na nim dziur niż trawy. Potrzeba znacznych środków, żebyśmy znowu na Las Arenie zobaczyli dzieci uganiające się za piłką, żebyśmy usłyszeli radosne śmiechy. Co gorsza, LWSM Morena, właściciel terenu, nie chce z nami rozmawiać na temat przyszłości tak Las Areny, jak i w ogóle sportu w naszej dzielnicy. A przecież był czas, że na koszulkach naszych zawodników obok herbu Moreny było logo Spółdzielni Mieszkaniowej, był czas, gdy uczestniczyliśmy w turniejach dziecięcych, dumnie reprezentując Akademię Piłkarską Rady Dzielnicy Piecki-Migowo. 

To było przed laty. Dziś nie ma turniejów, a pewnie i boiska zaraz nie będzie. Las Arena ma zmienić swoje przeznaczenie. Dzieci już nie będą tam strzelać bramek, które będą pamiętać całe swoje życie, co najwyżej będą tam kupować chleb, mleko albo masło w promocji.

Szanowni Państwo, GKS MORENA GDAŃSK nadal istnieje! Wbrew problemom żyjemy. Pogłoski o naszej śmierci są mocno przesadzone. Finansując samodzielnie piłkarską działalność, wynajmujemy boiska do grania i trenowania i uczestniczymy w rozgrywkach pod auspicjami Pomorskiego Związku Piłki Nożnej. Walczymy, gramy, istniejemy. Mamy liczną drużynę złożoną głównie z młodych, nastoletnich zawodników. Już dziś posiadamy licencję na udział w bieżących, jak i kolejnych rozgrywkach piłkarskich PZPN, rozliczamy się finansowo ze wszystkich zobowiązań, prowadzimy bardzo profesjonalne treningi.

Jak każdy chcielibyśmy się rozwijać, odbudować ponownie zajęcia z dziećmi, także z dziewczynkami, mając na uwadze ogromną obecnie popularność takich zajęć, ale do tego wszystkiego niezbędne jest boisko. Jest nam ogromnie przykro, że przez tyle lat nie udało nam się przekonać włodarzy naszego osiedla, że sportowe zajęcia, uczestnictwo w rozgrywkach, drużynowe rywalizacje, przynależność do miejscowej, lokalnej drużyny to naprawdę dobry i sprawdzony sposób na udane dzieciństwo. Że wybierając sport, dzieci unikają wielu zagrożeń, które niesie burzliwe dorastanie.

Jak wielu rodziców z Moreny nie jest w stanie zapewnić swoim pociechom zajęć sportowych i rezygnuje z nich, ponieważ wiąże się to z uciążliwymi dojazdami często do odległych stron Gdańska? A przecież mogliby mieć zajęcia na miejscu, na naszej Morenie. Boiska sportowe, te pełnowymiarowe, to ogromna bolączka miasta, w którym żyjemy. Dzieci ćwiczące w różnego rodzaju szkółkach oraz akademiach, kiedy ukończą 12 lat, żeby kontynuować swoją przygodę z piłką, muszą przejść na pełnowymiarowe boisko. A takich w Gdańsku mamy jak na lekarstwo. Dotyczy to także osiedlowych drużyn amatorskich. Nie ma boisk, więc nie ma grania. W dawnych czasach każda dzielnica i osiedle Gdańska, od Oliwy przez Jasień po Orunię, miała swoje drużyny rywalizujące w zmaganiach ligowych. Na samych Stogach były aż trzy drużyny. Dziś piłkarski Gdańsk to sportowa pustynia. GKS MORENA GDAŃSK jest obecnie siódmym klubem w hierarchii sportowej w półmilionowym mieście. Bardziej to zasługa tej wspomnianej sportowej pustyni, niż naszych możliwości w Morenie. 

Wiem, że budowa boiska to dziś ogromne i kosztowne przedsięwzięcie, ale wiem też, że każde pełnowymiarowe boisko, które ktoś odważyłby się wybudować, spłacałoby się bardzo szybko, bo zapotrzebowanie na nie jest bardzo duże.

Za rok 30-te urodziny naszego klubu. Poważny wiek. Bardzo chcielibyśmy dopisać kolejne rozdziały do naszej klubowej historii, postawić w naszej klubowej gablocie kolejny puchar. 


Nade wszystko chcielibyśmy rozegrać jeszcze jakiś mecz na naszej Las Arenie. Takie nasze marzenie.

Gdański Klub Sportowy MORENA – razem idziemy po więcej!"

- - - - - - - - - -

Kontakt:

Prezes Klubu Maciej Klecha - tel. 786239345, e-mail maciej.klecha@spoko.pl

 

Retrospektywny artykuł Stanisława Gramanna:

https://morena-gdansk.pomorskieligi.pl/dawno-dawno-temu-na-morenie/  



wtorek, 21 stycznia 2025

Cukiernia Wega po remoncie

Po krótkim remoncie otwarta została ponownie Cukiernia Wega przy ulicy Matuszewskiego 27f (wejście od Piecewskiej). A w środku oczywiście słodkości 😋, ale też historyczny motyw. Na jednej ze ścian cukierni pojawiło się duże, panoramiczne zdjęcie osiedla z 1979 roku, wykonane z bloku przy ulicy Warneńskiej. Autorem zdjęcia jest Pan Marek Kaliszczak (zbieżność nazwisk z Cukiernią Kaliszczak przypadkowe), którego zdjęcia są tutaj często prezentowane.

To zdjęcie znajduje się również na tablicy historycznej, umiejscowionej 300 metrów od cukierni, na terenie otwartego ponad rok temu skwerku przy ul. Piecewskiej, ale tam to zdjęcie jest w znacznie mniejszej rozdzielczości.

Na ścianie cukierni wiszą też stare zdjęcia zrobione wewnątrz obiektu w różnych latach. Warto tam wstąpić, rozejrzeć się po ścianach i przy okazji coś zakupić.😉

 

 



niedziela, 19 stycznia 2025

Osiedle Morena na zdjęciach z drona, 2025 r.

Dwanaście ciekawych zdjęć osiedla Morena, zrobionych z drona 5 stycznia 2025 roku przez Michała Harasima - fotografa-amatora, znawcy historii dzielnic Gdańska, byłego przewodnika PTTK.

Na pierwszych czterech zdjęciach pokazana jest najstarsza jednostka A, która powstała w latach 1976-1978. Na kolejnych widać jednostkę G, wybudowaną jako ostatnią w latach 1989-1992. Obie jednostki sąsiadują ze sobą, a dzieli je ulica Wileńska.

Poniżej dokładne opisy zdjęć z rysem historycznym, które również są autorstwa Michała Harasima:

ZDJĘCIE 01

Widok na zachód, gdzie przy ul. Wileńskiej i bocznych zbudowano jednostkę A z widocznym w środku najstarszym blokiem - czteropiętrowym nr 53. Jego oddanie do użytku 30 czerwca 1976 r. (czyli mniej więcej jak wydanie singla "Dancing Queen" zespołu ABBA) nastąpiło w dniu oddania pierwszego wysokiego (dziesięciopiętrowego) budynku na Suchaninie - ul. Paderewskiego 4, skąd piszę tego posta!

ZDJĘCIE 02

Przekazanie pierwszego bloku osiedla Lokatorsko-Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej "Morena" nastąpiło 30 czerwca 1976 r. (w tym samym roku oddano jeszcze osiem budynków mieszkalnych). Równolegle oddawano podobne bloki Gdańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej przy ul. Paderewskiego na Suchaninie i przy ul. Szarej na Siedlcach (te pierwsze usamodzielniły się w 1989 r. - powstanie SM "Suchanino").

ZDJĘCIE 03

Ciekawostką jest, że w 1980 r. próbowano przeforsować zmianę nazwy odcinka ul. Wileńskiej na... Alberta Einsteina! Powieszono nawet tabliczkę, ale mieszkańcy się sprzeciwili. Koncepcja wynikała z bliskości osiedla, na którym wytyczano właśnie ul. Alfreda Nobla i inne, upamiętniające odkrywców i wynalazców.

ZDJĘCIE 04

Zdjęcie nawiązuje do fotografii Zbigniewa Kosycarza z października 1979 r. - wykonał ją prawdopodobnie z helikoptera. Wówczas to najnowsze bloki były pierwszymi na jednostce C w oddali, m.in. ul. Warneńska 3, 5, 6 (dziesięciopiętrowe) i wykańczany do 9 grudnia 1979 budynek nr 8 (ośmiopiętrowy). Obecną dominantą dzielnicy jest zabudowa osiedla Centralpark dewelopera Hossa, gdzie pierwszy wieżowiec szesnastopiętrowy powstał w 2012 r. (ul. Piecewska 35), zaś obecnie trwa budowa dwóch ostatnich (dźwigi w tle).

ZDJĘCIE 05

Obok widocznych bloków systemu szczecińskiego (jego odmiana późna z lat 80. i 90. ma m.in. wąskie okna kuchenne) powstały też dwa nowsze budynki, widoczne w dole przy ul. Czubińskiego. Osiedle "Kamienice Wileńskie" powstało w 2005 r. z inicjatywy Top Consulting Sp. z o.o. (firma ma też siedzibę w jednym z budynków).

ZDJĘCIE 06

W latach 1989-92 powstały bloki przy ulicach, noszących imiona trzech profesorów: Zygmunta Czubińskiego, Stefana Myczkowskiego i Mariana Raciborskiego. Jednostka G stała się najmłodszą w kolejności powstania wszystkich części LWSM "Morena", choć w latach 1993-95 powstało jeszcze po jednym bloku w każdym roku na jednostce E.

ZDJĘCIE 07

Obok bloków wielkopłytowych, na końcu ul. Czubińskiego powstały w pierwszej połowie lat 90. budynki pustakowo-ceglane, nakleżące do Małej Lokatorsko-Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej "Aktor". Zgodnie z jej nazwą większość mieszkańców stanowili początkowo aktorzy, w tym znany z występów w Teatrze Wybrzeże Mirosław Baka, urodzony w Ostrowcu Świętokrzyskim. Budynki mają w części mieszkań okna łazienkowe, co przypomina rozwiązanie z Niedźwiednika, choć to inny projekt.

ZDJĘCIE 08

Porównanie bloków wielkopłytowych i pustakowo-ceglanych pokazuje, że okna i loggie mogły być inspirowane starszym projektem, którym jest opracowany pod koniec lat 60. system szczeciński. Poza innymi materiałami do budowy ścian zewnętrznych nowsze bloki MLWSM "Aktor" mają dachy dwuspadowe, a w części mieszkań także okna łazienkowe. W wielkiej płycie to ostatnie rozwiązanie jest rzadkością, ale można je spotkać w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie również zastosowano system szczeciński.

ZDJĘCIE 09

Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy Gdańsk "Jaśkowa Kopa", pełniący funkcje pomocnicze dla Trójmiasta (główny obiekt jest w Chwaszczynie).

ZDJĘCIE 10

Zygmunt Czubiński, Stefan Myczkowski i Marian Raciborski byli botanikami. Nazewnictwo trzech ulic od profesorów może się wiązać pośrednio z bliskością działki Politechniki Gdańskiej, którą jest dawny sad.

ZDJĘCIE 11

Widok ul. Raciborskiego, gdzie blok nr 4 był drugim na jednostce G - 19 kwietnia 1989 r. nastąpiło oddanie do użytku. Trochę później, bo 30 czerwca - ul. Myczkowskiego 5 (otynkowany na różowo-żółto), a z pierwszego widać tylko dach - ul. Myczkowskiego 3 z 30 stycznia 1989 r. (w dole). Za to w oddali wyróżniają się ciemne przeszklone elewacje: Olivia Star (najwyższy budynek północnej Polski), a po prawej - Centrum Biurowe Neptun.

ZDJĘCIE 12

(bez opisu)