Mała architektura cz.2

Fragment książki Jacka Krenza "Architektura znaczeń", Gdańsk 1997

"Sztuka w przestrzeni osiedlowej
Osiedla: Żabianka, Zaspa, Morena w Gdańsku
Jacek Krenz, Maria Kuczyńska
Projekty i realizacje: 1974-1984

Przestrzeń mieszkalna współczesnych osiedli mieszkaniowych, wznoszonych masowo w latach 70.i 80. w prymitywnej technologii prefabrykowanej, zredukowana została wyłącznie do podstawowej funkcji bytowej, tym samym pozbawiając mieszkańców możliwości przeżywania estetycznego ich otoczenia. Wywoływało to krytykę zarówno ze strony mieszkańców tych osiedli, jak i środowisk twórczych, których przedstawiciele podejmowali się różnych działań zmierzających do przeciwstawienia się monotonii i pustce znaczeniowej. Posługując się specjalnie w tym celu zaprojektowanymi elementami plastycznymi artyści plastycy i rzeźbiarze, często we współpracy z architektami, starali się dopisywać treści estetyczne i symboliczne, indywidualizować przestrzeń, tym samym sprowadzając skałę tych masowych mega rozwiązań do wymiarów życia jednostki człowieka-rodziny. Wzbogacenie struktury przestrzennej o jasno określone elementy, wytyczenie czytelnych kierunków, zaprojektowanie różnorodnych miejsc rekreacyjnych, dodanie zdecydowanej kolorystyki. Wszystko to sprawiło, że wiele osiedli nabrało określonego charakteru, cech
indywidualnych, ułatwiających identyfikację i sprzyjających wyższym fazom percepcji."

Prace te powstały w ramach działań Grupy Kadyńskiej, skupiającej plastyków i architektów
związanych z Międzynarodowymi Plenerami Ceramika dla Architektury, które Edward Roguszczak organizował w latach 1973-76 w Kadynach, w woj. elbląskim. Projekty i realizacje przedstawione zostały w pracy doktorskiej autora: Wartości estetyczne terenów otwartych w osiedlach mieszkaniowych, Gdańsk 1980. W rozprawie tej omówiono rolę wartości estetycznych w procesach kształtowania i percepcji środowiska przestrzennego.

Więcej o powstawaniu osiedlowej małej architektury, ze zdjęciami z Piecek-Migowa w cz. 1.
Dla przypomnienia link:
https://piecki-migowo-historia.blogspot.com/2020/05/maa-architektura-cz1.html

Na zdjęciach dołączonych do tej części widoczny jest kolejny plac zabaw (w różnych etapach budowy), ulokowany między blokami Zabłockiego 6 i 10, autorstwa Edwarda Roguszczaka i Swietłany Zerling.

O wspomnianych powyżej autorach można przeczytać na stronach:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jacek_Krenz
http://zbrojowniasztuki.pl/alma-mater/nestorzy/edward-roguszczak-,1272
https://pl.wikipedia.org/wiki/Swietlana_Zerling


Za zdjęcia (jak zawsze super jakości) udostępnione w tej części artykułu dziękujemy kolejny raz Panu Adamowi Modzelewskiemu.

Mała architektura cz.1

We wczesnych latach powstającego osiedla LWSM "Morena", dokładniej w drugiej połowie lat 70-tych, zaczęły pojawiać się budowane między blokami mieszkalnymi specyficzne kolorowe konstrukcje, tworzące place zabaw dla najmłodszych. Zapoczątkował ten pomysł niewielki kilkuosobowy zespół plastyków i architektów w skład którego wchodził m.in. Jacek Krenz - architekt (mieszkaniec Piecek-Migowa) i artyści plastycy Edward Roguszczak, Swietłana Zerling i Maria Kuczyńska. Grupa ta wyszła z propozycją rozwiązania przestrzeni między blokami mieszkalnymi, będąc autorami m.in. wioski indiańskiej, cieszącej się na Żabiance dużym zainteresowaniem młodych mieszkańców. Zespół ten zorganizował w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich w Gdańsku wystawę swoich projektów placów zabaw a także kolorystycznych rozwiązań na ścianach budynków. Spodobało się to Henrykowi Góreckiemu, ówczesnemu dyrektorowi Spółdzielni Mieszkaniowej "Morena", dbającemu o walory estetyczne swojego osiedla.
Pomysł wkrótce trafił do dyrektora gdańskiej Pracowni Sztuk Plastycznych, który w czerwcu 1977 r. podpisał umowę z Wojewódzką Spółdzielnią Mieszkaniową w sprawie plastycznego kształtowania osiedli w latach 1977-1985, skutkiem czego przy PSP powstał Ośrodek Plastycznego Kształtowania Zespołów Mieszkaniowych, liczący ok. 40 osób i skupiający całe gdańskie środowisko twórcze.
Mimo częstych problemów z brakiem środków do realizacji, plastycy wykonywali swoje projekty kolorystyki i zagospodarowania plastycznego osiedli w Trójmieście oraz w mniejszych miastach, starając się w swojej pracy łączyć walory artystyczne z elementami użytkowymi.
cdn.

Zdjęcia wykonał i udostępnił Pan Jacek Krenz, za które duże podziękowania.
Na zdjęciach widoczna kolorystyka elewacji bloków i place zabaw w obrębie ulic Nałkowskiej, Gojawiczyńskiej i Zabłockiego.

Źródło:
tygodnik społeczno-ekonomiczny "Fundamenty" nr 33, 1978 r. ("Gdańskie osiedla: Raz na kolorowo", aut. Włodzimierz Wodecki)
oraz
Iwona Adams - pomoc doraźna :)

Rakoczego 2004 r.

Rok 2004 na tej stronie, to prawie jak wczoraj, ale na poniższych zdjęciach z tegoż roku dzieje się tyle ciekawego, że chciałoby się krzyknąć: czego tu nie ma?!
Otóż nie ma tu prawie wszystkiego, oprócz stacji paliw. 😉 Brakuje marketu Netto, wieżowców CentralPark, torów tramwajowych z przystankiem wiedeńskim i pawilonów obok przychodni.
Zdążyła się już pojawić (mimo protestu mieszkańców) stacja paliw BP i skatepark, który był swego rodzaju "rekompensatą" za wybudowanie stacji. W 2009 r. w miejsce skateparku postawiono jednak sklep Netto.

Za podesłane zdjęcia podziękowania dla Marcina Bagińskiego. Zdjęcia wykonane zostały z bloku przy ul. Warneńskiej.