Budowa kościoła Bożego Ciała cz.3/3

Uroczyste poświęcenie części budującego się dolnego kościoła i wmurowanie kamienia węgielnego nastąpiło w trzecią rocznicę utworzenia parafii - 30 listopada 1980 roku. Odbyło się ono z udziałem Ks. Biskupa Ordynariusza Lecha Kaczmarka, Ks. Biskupa Kazimierza Kluza, wielu księży, zaproszonych gości oraz parafian.

Wraz z kościołem budowano równocześnie rozległe zaplecze - szczególnie salki katechetyczne, aby można było prowadzić katechizację coraz większej liczby dzieci i młodzieży.

Dalsza budowa właściwego górnego kościoła przypadła na przełom lat 80. i 90.

W 1995 r. została oddana do użytku kaplica św. Wojciecha zawierająca niektóre elementy ołtarza papieskiego z Zaspy z 1987 roku, odrestaurowane i uzupełnione przez malarza Zbigniewa Śmiechowskiego wraz z namalowanym przez niego obrazem św. Wojciecha.

Rok 1997:  Ze wspomnień Ks. Władysława Matysa:

Pośród trudów duszpasterskich, zarządzania parafią i nieustannej budowy kościoła przybliżył się 60 rok mego życia i 20 rok posługi na Morenie. Byłem już tym zmęczony.  Przez te lata Morena bardzo się rozrosła i pojawiła się potrzeba podziału parafii. Kiedy więc pani Aniela Kostecka podarowała na rzecz Kościoła swoją posesję w Gdańsku Migowie, sprawa nabrała realnych kształtów. Wyraziłem gotowość podjęcia się trudu zorganizowania mniejszej już parafii i budowy kościoła. Metropolita Gdański Ksiądz Arcybiskup Tadeusz Gocłowski przychylił się do tej sugestii i mianował mnie proboszczem nowej parafii pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego w Gdańsku Migowie, gdzie już uprzednio podjąłem budowę punktu duszpasterskiego.

W pamiętny dzień - 27 lipca 1997 roku – Ksiądz Arcybiskup Tadeusz Gocłowski odprawił z udziałem zaproszonych księży i wiernych Mszę św. inauguracyjną pod gołym niebem i poświęcił plac budowy oraz skromną kaplicę w budujących się pomieszczeniach parafialnych.

 Ks. Władysław Matys     

 W 1997 r. budowę kościoła Bożego Ciała przejął nowy proboszcz Ks. Wojciech Chistowski. Już za jego posługi zrobiony został m.in. dach kościoła pokryty blachodachówką, ocieplone zostały mury i wykonano zewnętrzną elewację.

Sam kościół pomyślany został jako wielki kompleks sakralny o powierzchni ok. 8.000 m2. mieszczący dolny kościół o powierzchni ok. 900 m2, tzw. małą kaplicę, kaplicę św. Wojciecha, właściwy górny kościół o pow. ok. 2000 m2, 15 sal katechetycznych, warsztaty, magazyny, rekwizytornie oraz osobną dużą plebanię.

Historia parafii i budowy kościoła Bożego Ciała powstała dzięki uprzejmości i przekazanych wspomnień Ks. Władysława Matysa. Archiwalne zdjęcia dołączone do artykułu pochodzą z prywatnej kolekcji Ks. Władysława Matysa.

Informacje uzupełniające pochodzą ze strony www.bozecialo.com

Opis zdjęć:
zdjęcie pierwsze, drugie, trzecie i czwarte: budowa górnego kościoła, druga połowa lat 80.
zdjęcie piąte: kościół w budowie, 1993 r.
zdjęcie szóste: plebania w budowie, 1993 r.
zdjęcie siódme: rozbiórka budynku gospodarczego, 1996 r.
zdjęcie ósme: kościół współcześnie, 2019 r.

Budowa kościoła Bożego Ciała cz.2/3

Ponieważ kościół miał stanąć na stoku wzgórza, po wykonaniu ogromnych prac ziemnych rozpoczęto wykonywanie wielkiego muru oporowego (wys. 7 m i dł. 60 m) stanowiącego dziś ścianę północną dolnego kościoła, a w kolejnych etapach budowy dużą betonową platformę pod wieżę, potężne bloki betonowe pod filary przyszłego kościoła oraz strop Akermana. Użyto przy tym ogromnych ilości drewna, stali, cementu i żwiru. Wszystkie te ciężkie prace wykonywane były przy bardzo dużym zaangażowaniu parafian. Od samego początku działała też własna stolarnia, później ślusarnia i kuźnia.

Przystąpiono również do remontu i rozbudowy domku po dawnym gospodarstwie, stojącego na placu budowy. W krótkim czasie przygotowano tam mieszkania dla księży, kaplicę i salkę katechetyczną. W zadaszeniu przy tym domku odprawiano 4 msze św. w każdą niedzielę.

Budowa finansowana była z ofiar wiernych i ofiarodawców oraz z otrzymywanych darów materialnych z Wiednia, Szwecji, Niemiec i Francji. W późniejszym czasie przez długi okres funkcjonowała tam apteka darów, z której korzystało wiele osób. Nieocenioną pomocą służył Ks. Wolfgang Krzyżanowski z Bremen, przyjeżdżający do pomocy z młodzieżą, a w okresie stanu wojennego przywożący leki i dary, będąc niejednokrotnie szykanowany na przejściach granicznych.

Od podstaw wykonywano wszystkie konieczne instalacje: wodną, kanalizacyjną,  energetyczną, gazową, telefoniczną i grzewczą.
W pierwszym okresie prąd został doprowadzony prowizorycznym zasilaniem z drugiej strony ul. Piecewskiej, gdzie znajdowała się linia energetyczna.
Docelowa podziemna instalacja ciągnąca się aż do trafostacji przy Wileńskiej została pociągnięta grubym i ciężkim kablem, kładzionym dzięki ciężkiej pracy parafian.

Instalacja ciepłownicza została doprowadzona do komory cieplnej znajdującej się przy obecnej ul. Rakoczego. Jako że trasa rurociągu była wyjątkowo niewygodna - wysokie wzgórze sąsiadujące z wąwozem, pomysłem Ks. Władysława Matysa było przekopanie przejścia przez wzgórze. Do pracy przystąpiły dwa doskonałe amerykańskie spychacze i w ciągu dwóch dni przeorały wzgórze spychając nadmiar ziemi do wąwozu. W ten sposób powstał dogodny poziomy teren, na którym można było poprowadzić ciepłociąg. Instalacja jest obecnie niewidoczna (znajduje się pod ziemią), natomiast sama trasa służyła przez długie lata jako wygodny pieszy ciąg komunikacyjny w kierunku ul. Belgradzkiej. Wykonano też szerokie schody od tej trasy prowadzące do kościoła.

Poświęcenie części budującego się dolnego kościoła nastąpiło w trzecią rocznicę utworzenia parafii - 30 listopada 1980 roku...
cdn.

Historia parafii i budowy kościoła Bożego Ciała powstała dzięki uprzejmości i przekazanych wspomnień Ks. Władysława Matysa. Zdjęcia dołączone do artykułu pochodzą z prywatnej kolekcji Ks. Władysława Matysa.

Opis zdjęć:
zdjęcie pierwsze: budowa dolnego kościoła (widok od frontu), ok. 1979-80 r.
zdjęcie drugie: budowa kościoła (widok z ul.Trzy Lipy), 1982 r.
zdjęcie trzecie: budowa kościoła (widok od strony lasku), 1982 r.
zdjęcie czwarte i piąte: instalacja ciepłownicza między kościołem a obecną ul. Rakoczego, ok. 1982 r.
zdjęcie szóste: budowa części katechetycznej, 1983 r.
zdjęcie siódme: widok na dolny kościół (w kierunku Suchanina), ok. 1983 r.
zdjęcie ósme: widok z poziomu niewybudowanego jeszcze górnego kościoła (po prawej widoczny domek po dawnym gospodarstwie i budynek gospodarczy, rozebrane w latach 90.), ok. 1983 r.
zdjęcie dziewiąte: budowa plebanii, ok. 1984 r.

Budowa kościoła Bożego Ciała cz.1/3

Okres świąt to dobry moment na przypomnienie historii parafii i budowy kościoła Bożego Ciała, który swą charakterystyczną bryłą wita kierowców wjeżdżających na dzielnicę Piecki-Migowo od strony Suchanina.

Inauguracja nowej parafii miała miejsce w istniejącej od 1966 r. skromnej kaplicy, która powstała w  miejscu dawnej masarni przy ul. Mozarta 1 na Suchaninie na posesji państwa Śliwków. Ordynariusz Diecezji Gdańskiej Ks. Biskup Lech Kaczmarek powierzył organizację tej parafii i budowę nowego kościoła Księdzu Władysławowi Wojciechowi Matysowi.
27 listopada 1977 mszę św. inauguracyjną przy ul. Mozarta koncelebrowali Ks. Prał. Mieczysław Goździewski i Ks. Władysław Wojciech Matys, któremu w czasie mszy wręczony został kamień węgielny z Bazyliki św. Piotra w Rzymie pod przyszły kościół Bożego Ciała.

Już w grudniu 1977 r. wykupiono gospodarstwo przy ul. Piecewskiej pod teren  budowy. Kościół miał w przyszłości obsługiwać mieszkańców Suchanina (starających się o budowę kościoła od 10 lat) oraz mieszkańców Piecek-Migowa.

Wykonanie projektu technicznego i nadzór budowy powierzono inż. Tadeuszowi Skwierczowi. Projekt konstrukcyjny opracował inż. Janusz Dembek, a kierownikiem prac budowlanych został inż. Jerzy Broma.

Kościół miał być usytuowany na stoku wzgórza, należało więc wykonać ogromne przygotowawcze prace ziemne. Przy wyrównywaniu terenu przez 2 tygodnie pracowało od 4 do 6 spychaczy, które przemieściły ponad 30.000 m3 ziemi. Dodatkowe utrudnienia w przygotowywaniu terenu powodowały cieki wodne i kurzawa.

Na placu budowy pierwszą Pasterkę pod gołym niebem odprawiono 25 grudnia 1977 r. Kolejną mszę świętą po procesji rezurekcyjnej w Wielkanoc 1978 r. odprawił Ks. Biskup Kazimierz Kluz i od tego dnia zaczęto odprawiać tam msze w każdą niedzielę...

Kolejne fazy budowy kościoła w cz.2.

Historia parafii i budowy kościoła Bożego Ciała powstała dzięki uprzejmości i przekazanych wspomnień Ks. Władysława Matysa. Zdjęcia dołączone do artykułu pochodzą z prywatnej kolekcji Ks. Władysława Matysa. 

Opis zdjęć:
zdjęcie pierwsze, drugie i trzecie: równanie terenu spychaczami
zdjęcie czwarte i piąte: walka z kurzawą
zdjęcie szóste: ołtarz na terenie budowy, gdzie odprawiano msze św. przez pierwsze lato
zdjęcie siódme: makieta przyszłego kościoła

Wrzeszcz na dawnej pocztówce. Spacer drugi

W lipcu 2019 r. odbyła się premiera albumu "Wrzeszcz na dawnej pocztówce. Spacer drugi" autorstwa Jana Daniluka i Jarosława Wasielewskiego. Do albumu zostało wybranych blisko sto pocztówek pochodzących z prywatnych kolekcji Krzysztofa Gryndera i Tomasza Domżalskiego. Spacer po Wrzeszczu kończą trzy pocztówki z kilkoma zdjęciami pokazującymi dwory, restauracje i tereny Piecek z początku XX wieku. Album warty polecenia w całości, szczególnie w okresie przedświątecznych zakupów. 😉

Osiedle na kolorowych slajdach cz.2

Druga odsłona kolorowych slajdów z lat 1978-79 nadesłanych przez Pana Adama Modzelewskiego - mieszkańca dzielnicy Piecki-Migowo.
I kolejne duże podziękowania dla Pana Adama za ich udostępnienie.

Opis zdjęć:
Zdjęcie pierwsze: na pierwszym planie domy przy ul.Piecewskiej. Po lewej bloki przy ul.Gojawiczyńskiej, Nałkowskiej i Zabłockiego. Na terenie po prawej zacznie się niedługo budowa Szkoły Podstawowej nr 1.
Zdjęcie drugie: ujęcie zbliżone.

Uphagenowie

Rodzina Uphagenów przybyła do Gdańska pod koniec XVI wieku z Niderlandów. Pierwszym z rodu był Arnold Uphagen, zajmujący się w Gdańsku kupiectwem.

W drugiej połowie XVII wieku właścicielem willi z ogrodem na terenie Piecek został Johann Uphagen (1620–1701), złotnik. Po śmierci spoczął  w kościele Świętej Trójcy.

Od 1693 roku spadkobiercą posiadłości po Johannie został jeden z jego synów Wilhelm Heinrich (1666-1705), kupiec i armator, właściciel kilku statków, który otworzył w Pieckach gospodę zwaną Mittelkrug, mającą w kolejnych latach kilku dzierżawców. Pochowany został w kościele św.Piotra i Pawła.

Synem Heinricha był Peter Uphagen (1704–1775), również kupiec i armator, właściciel dworów w Strzyży, Świętej Studzience i Wrzeszczu. Wnukiem natomiast najbardziej znany i najwybitniejszy z rodu Uphagenów - Johann Wilhelm (1731–1802), rajca miejski i bibliofil, posiadający m.in. kamienicę przy ul.Długiej 12. Jego księgozbiór jest częścią zbiorów Biblioteki Gdańskiej PAN.

To właśnie dzięki rodzinie Uphagenów w połowie XVIII wieku (choć niektóre źródła podają datę wcześniejszą) postawiono dwór w okolicach dawnej gospody, przebudowany stojący do dziś przy ul.Piecewskiej i nazwany Dworem Uphagenów.

Opis zdjęć:
Na zdjęciu pierwszym kaplica rodziny Uphagenów z 1774 r. w kościele św. Piotra i Pawła w Gdańsku.
Na zdjęciu drugim herb Uphagenów nad kaplicą.
Na zdjęciu trzecim epitafium Petera Uphagena (pomysłodawcy kaplicy) i żony Elisabeth.

                                           

                                               

                                         

O Pieckach-Migowie na Suchaninie

Już w najbliższy czwartek 21.11.2019 o godz. 17:30 w Bibliotece Suchanino odbędzie się wykład "Na glinianych wzgórzach - Suchanino i Piecki-Migowo".  O dziejach dwóch gdańskich dzielnic i ich wzajemnych relacjach na przestrzeni wieków będzie opowiadał Patryk Toczyński, absolwent Gedanistyki na Uniwersytecie Gdańskim, autor i prowadzący bloga Niezwykłe Suchanino, autor haseł w Gedanopedii oraz pomysłodawca i przewodnik spacerów historycznych po Suchaninie i okolicach.
Link:
Na glinianych wzgórzach - Suchanino i Piecki-Migowo

Osiedle na kolorowych slajdach cz.1

Pan Adam Modzelewski - mieszkaniec naszej dzielnicy udostępnił ze swojej kolekcji kilkanaście pięknych, kolorowych zdjęć ze slajdów, zrobionych w latach 1978-79, pokazujących wczesne lata osiedla Spółdzielni Mieszkaniowej Morena w rejonie jednostki A.
Wielkie podziękowania dla Pana Adama za przysłane zdjęcia!

Opis zdjęć:
Na zdjęciu pierwszym bloki z adresem Nałkowskiej 5 i 6 (z lewej) oraz Zabłockiego 6 i Wileńska 59 (z prawej). Między blokami widoczny sklep spożywczy, obecnie Biedronka.
Na zdjęciu trzecim blok Zabłockiego 10 (z lewej) i Zabłockiego 3.
Na pozostałych zdjęciach zbliżone ujęcia do powyższych.
Na zdjęciu szóstym w oddali widoczne częściowo dzielnice Suchanino i Wrzeszcz.

Konkurs na zabudowę dzielnicy

W 1971 roku Stowarzyszenie Architektów Polskich rozpisało konkurs na projekt zagospodarowania terenów Piecek i Migowa. Zostały wyróżnione trzy prace (z dziesięciu nadesłanych). Uwzględniono też zastosowanie technologii budowy Kombinatu Budowy Domów w Kokoszkach (według tzw. systemu szczecińskiego).
Zgodnie z zachowanym dziennikiem budowy, stawianie pierwszego bloku rozpoczęto 1 grudnia 1975 r. Budowa drugiego bloku zaczęła się w styczniu 1976 r.
W czerwcu 1976 r. powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa "Morena". Pierwszy blok (Wileńska 53) został oddany do użytku 30 czerwca 1976 r. Chwilę później zaczęli się do niego wprowadzać pierwsi mieszkańcy...

Poniżej artykuł z Dziennika Bałtyckiego z 30 maja 1972 r.

Rodzina Köhne - Jaski

W 1519 roku przybywa do Gdańska spod Koszalina Paul Köhne-Jaski, majętny bursztynnik. Jego nazwisko Jaski pochodzi od miasta Jassy w Mołdawii (dzisiejszej Rumunii), gdzie przebywała część jego rodziny. W 1533 roku uzyskał od księcia pruskiego Albrechta Hohenzollerna monopol na skup bursztynu w Prusach Książęcych.
Jednak w historii naszej dzielnicy zapisali się jego wnukowie Andreas i Israel, również zajmujący się handlem bursztynem. W 1616 r. wdowa po Winholdzie Speymanie sprzedała tutejsze grunty i dwór z ogrodem starszemu wnukowi Andreasowi Köhne-Jaskiemu, który nabył też młyn nad Strzyżą (okolice ul.Potokowej i Rakoczego) zwany od nazwiska "Jaśkowym Młynem". Po śmierci Andreasa majątek odziedziczył jego brat Israel, a po nim jego trzy córki i syn. Rodzina gospodarowała na tych terenach ponad 200 lat. Jaśkowa Dolina (Jäschkenthal), będąca od drugiej połowy XVI wieku własnością rodziny Köhne-Jaski, również przybrała nazwę od ich nazwiska i funkcjonuje pod tą nazwą do dziś (zmieniona przez krótki czas w latach 50. na ul. Rutkowskiego).

Paul Köhne-Jaski wraz z rodziną ma swoje epitafium w Bazylice Mariackiej przy Bramie Wysokiej, wykonane przez rzeźbiarza Abrahama van den Blocke w 1628 roku. Brakuje jednak na nim zaginionego podczas wojny portretu zmarłego.

Opis zdjęć:
Na zdjęciu pierwszym epitafium.
Na zdjęciu drugim tablica inskrypcyjna.

                                                                  

                                                         


źródło:
A.Januszajtis "Dzielnice, ulice, zabytki"

Historia Piecek - początki

Dzielnica Piecki-Migowo położona jest na miejscu dawnych wsi Piecki i Migowo, gdzie w latach 70. rozpoczęto budowę osiedla z wielkiej płyty, zwanego potocznie Moreną (od nazwy spółdzielni mieszkaniowej).

Pierwsza wzmianka o Pieckach pochodzi z 1238 roku. Wieś została zapisana pod nazwą Byssekir, tłumaczona jako Biesiekierz. Jest nawiązaniem do wyrazów diabelski (biesi) i krzak (kierz). Być może chodziło o janowiec porastający okoliczne wzgórza. Prof. Andrzej Januszajtis sugeruje, że nazwa z dodatkowym członem znaczeniowym -dorf przekształciła się z upływem lat w Pietzkendorf. Analiza historyczna dokumentów z 1342 r. mówi jednak, że osada znajdowała się prawdopodobnie poniżej Piecek, częściowo na terenie późniejszego Brętowa. Wieś w tamtym okresie należała do cystersów oliwskich, nadana przez pomorskiego księcia Mściwoja II.

Późniejsze nazwy Piecek zapisywano m.in. jako:
Piskersdorf  (1402)
Pietzkendorf  (1439)
Piecewo  (1945)
Piecki  (1948)

W 1439 r. należąca do Krzyżaków wieś, została nadana rycerzom Maciejowi z Łostowic i Jakubowi Czanowi.
Matis von Schonfeld i Jakub Czan w 1445 r. odstąpili wieś szpitalowi św. Elżbiety.
W 1546 r. Piecki należały już wspólnie do szpitala św.Elżbiety i szpitala św.Ducha.
W 1577 r. wieś zostaje spalona podczas zatargu gdańszczan z polskim królem Stefanem Batorym. Ogrom zniszczeń i potrzeby szpitala sprawiły, że zarząd zaczął sprzedawać tereny zamożnym kupcom.
Wieś miała paru właścicieli w kolejnych latach. W 1604 r. miał tu dwór Erhard Vestenstein, po nim Winhold Speyman.

Dalsza część historii w linkach:

Rodzina Kohne - Jaski
i

Dwór Uphagenów
 

Na zdjęciu:
Piecki-Migowo, widok współczesny.

                                          


www.gedanopedia.pl
A.Januszajtis "Dzielnice, ulice, zabytki"
A.Januszajtis  Radio Gdańsk

Retro powitanie

😊