Przy ulicy Piecewskiej, na osiedlu Central Park stoi wieżowiec z numerem 33, którego budowę zakończono w 2012 roku. Przed laty w jego miejscu stał budynek, w którym na początku XX wieku zaczęła funkcjonować restauracja Cafe Pietzkendorf prowadzona przez Bruno Nipkowa. Lokal z pięknym ogrodem cieszył się sporym uznaniem wśród gości. O tej restauracji można przeczytać w artykule opublikowanym w 2021 roku:
https://piecki-migowo-historia.blogspot.com/2021/02/cafe-pietzkendorf.html
Po rodzinie Nipkow, już po II wojnie światowej, w tym domu zamieszkała rodzina państwa Szwedów. Przybyli tu ze wsi Andresówka, położonej 6 km od Włodzimierza Wołyńskiego (obecnie Ukraina), uciekając z tamtych terenów w 1944 r. w czasie tzw. rzezi wołyńskiej. Ostatecznie część rodziny dotarła do Gdańska, gdzie od marca 1947 r. zamieszkała w Pieckach.
Najstarszą z rodziny była Katarzyna Szwed. Razem z nią przy Piecewskiej zamieszkali też jej dwaj synowie Tadeusz i Franciszek, którzy założyli tu swoje rodziny, a w pobliskim dworze Uphagenów zamieszkała z rodziną jedna z córek Weronika. Jej mąż Bronisław Maciejewski został sołtysem Piecek.
W 1982 roku Katarzyna Szwed, jej mąż Andrzej oraz ich dzieci Tadeusz, Franciszek, Władysław i Józef, zostali uhonorowani tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” - izraelskim odznaczeniem dla osób, które narażając życie, ratowały Żydów prześladowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej.
Udało im się wyprowadzić z miejscowego getta 6-osobową rodzinę Żydów oraz rodzeństwo (chłopca i dziewczynę). Ukrywali ich na terenie swojego gospodarstwa w podziemnym schronie przy studni. Jedzenie było im dostarczane w wiadrze przez szyb studni, w którym znajdowała się wnęka. Później dla bezpieczeństwa przenieśli ich do nowo wykopanej kryjówki pod stodołą. Gdy w 1944 roku ukraińscy nacjonaliści zaczęli mordować miejscową ludność i podpalać okoliczne wsie, rodzina Szwedów ewakuowała się z Andresówki razem z Żydami, ukrywając ich we wsi Bielin. Następnie uciekli przez linię frontu na wyzwolone tereny.
Choć po wojnie uratowani rozjechali się po świecie, to do końca byli w kontakcie z rodziną Szwedów.
Wspomniany Andrzej Szwed nie doczekał końca wojny. Zginął podczas bombardowania w 1944 roku. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku-Wrzeszczu.
W związku z rozbudową nowego osiedla Spółdzielni Mieszkaniowej "Morena", rodzina (nie jedyna z Piecewskiej) została w drugiej połowie lat 70. przesiedlona do nowych bloków na jednostce "A" i "B". Omawiany dom stał opuszczony jeszcze przez kolejne lata.
Katarzyna Szwed zmarła w 1978 roku, w wieku 92 lat.
Więcej o tych wydarzeniach i rodzinie Szwedów w poniższych artykułach:
https://sprawiedliwi.org.pl/pl/historie-pomocy/wiecej-o-rodzinie-szwedow
oraz
Podziękowania i pozdrowienia dla Pani Barbary oraz dla Pani Ireny Tyburskiej za podzielenie się wspomnieniami.
Źródło:
sprawiedliwi.org.pl
teartnn.pl
oraz wspomnienia rodzinne powyższych osób
------------------------------
Opis dołączonych zdjęć:
Zdjęcie 01
Restauracja Cafe Pietzkendorf, 1911 r. (źródło: Fotopolska)
Zdjęcie 02
W ogrodzie Cafe Pietzkendorf, ok. 1912 r. (źródło: PAN Biblioteka Gdańska)
Zdjęcie 03
Jedno z ogłoszeń Bruno Nipkowa w Danziger Volksstimme (dzienniku wychodzącym w okresie międzywojennym) reklamujące restaurację. 1921 r.
Zdjęcie 04
Fragment zdjęcia lotniczego Piecek z 1975 roku, czyli krótko przed rozpoczęciem budowy osiedla, z domem rodziny Szwedów zaznaczonym strzałką. Stary kasztanowiec naprzeciwko domu (po drugiej stronie ulicy) rośnie do dziś. (źródło: Geoportal)
Zdjęcie 05
Katarzyna Szwed (źródło: sprawiedliwi.org.pl)
Zdjęcie 06
Dom rodziny Szwedów (zaznaczony w kółku) w sąsiedztwie nowo wybudowanych bloków, widok od ulicy Kolumba. 1979 r. (źródło: kronika Spółdzielni Mieszkaniowej "Morena")
Zdjęcie 07
Dom widoczny od drugiej strony, z ulicy Warneńskiej (zaznaczony strzałką), lata 90. (źródło: album "Gdańsk 2000. W drodze do przyszłości")
Zdjęcie 08
Piecewska 33 i 35. Miejsce gdzie stał dom. Współczesny odpowiednik pierwszego zdjęcia z pocztówki. 2024 r.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz